Cách chẩn đoán bệnh đục thủy tinh thể

Bệnh đục thủy tinh thể là bệnh lý khá phổ biến hay gặp ở người già . Một số trường hợp cũng gặp ở trẻ nhỏ là do bệnh đục thủy tinh thể dạng bẩm sinh. Việc chẩn đoán và phát hiện bệnh sớm để điều trị là rất quan trọng

Đục thuỷ tinh thể hình thành như thế nào?

Đục thuỷ tinh thể hình thành trong thấu kính mắt, cấu trúc trong suốt nằm sau mống mắt (màng đen quanh đồng tử). Thấu kính hội tụ ánh sáng trên võng mạc, một màng nhạy cảm cao với ánh sáng phía sau mắt giúp chuyển những xung động ánh sáng thành tín hiệu thần kinh cho hình ảnh nhìn rõ ràng. Thấu kính bị mờ đi giống như lớp dịch mờ phủ trên thấu kính máy quay phim, có thể hình thành ở bất kỳ tuổi nào nhưng thường xuất hiện nhất ở người trên 42 tuổi.

Hầu hết đục thuỷ tinh thể là do những thay đổi thành phần của thấu kính. Trong một tỉ lệ phần trăm nhỏ các trường hợp, những thay đổi hoá học là do nguyên nhân bất toàn ezyme di truyền, chấn thương mắt, tiểu đường, hay sử dụng một số thuốc như steroid (prednisone).

Người ta không biết chính xác vì sao đục thuỷ tinh thể xuất hiện theo tuổi tác, nhưng tia cực tím, đặc biệt từ mặt trời được cho rằng đóng vai trò chính trong việc tạo thành những thay đổi trong thấu kính của hầu hết người bị đục thuỷ tinh thể. Những bằng chứng thực nghiệm đưa ra giả thuyết tia cực tím có thể gây mờ thấu kính do hình thành những mảnh vỡ hoá học hoạt động gọi là “gốc tự do”. Đến lượt mình những gốc tự do này phá vỡ những cấu trúc dễ vỡ của thấu kính. Loại tia cực tím của ánh sáng mặt trời được gọi là UVB - loại tia gây những vếtbỏng nắng phồng giộp và ung thư da – được nghĩ là yếu tố chính vì thấu kính hấp thu những tia này.

Chẩn đoán bệnh đục thủy tinh thể 

Phát hiện đục thuỷ tinh thể điển hình qua khám mắt. Bác sĩ có thể thấy thấu kính bất thường qua dụng cụ nhìn cầm tay (kính soi đáy mắt).

Tuy nhiên, theo Học viện Mắt Hoa Kỳ, các thử nghiệm đo thị lực như bảng chữ cái thường không phản ảnh đúng việc mất thị lực tự nhiên. Các test khác đo độ nhạy cảm ánh sáng, độ tương phản, thị lực trong đêm, nhìn màu, thị lực nhìn bên hay nhìn trung tâm – giúp tìm ra chẩn đoán.

Do hầu hết đục thuỷ tinh thể kết hợp với tuổi cao, nhiều bệnh nhân không quan tâm đến mất thị lực cho đến khi trở nặng. Nhiều bệnh đục thuỷ tinh thể vẫn còn nhỏ và không cần điều trị, một số khác tiến triển nhanh hơn và nặng dần.

Các bác sĩ nói rằng chỉ khi đục thuỷ tinh thể ảnh hưởng nặng đến các hoạt động bình thường mới cần đến phẫu thuật. Những người vẫn còn dùng mắt làm việc, chơi và các hoạt động khác được có thể cần cắt đục thuỷ tinh thể sớm hơn những người có ít nhu cầu hơn.

Về điều trị

Trong giai đoạn sớm, khi sự sụt giảm thị lực chưa ảnh hưởng đến công việc, cuộc sống thì người bệnh có thể đeo kính râm khi ra ngoài trời nắng, hoặc thay đổi độ kính. Nhưng các biện pháp trên chỉ là tạm thời. Khi mắt mờ nhiều, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống thì cần phải phẫu thuật thay thủy tinh thể. Phẫu thuật đục thủy tinh thể được thực hiện khi thị lực giảm, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Kỹ thuật tiến bộ nhất là phẫu thuật phaco phương pháp nhũ tương hóa thủy tinh thể bằng máy, sau đó hút ra và thay thế thủy tinh thể nhân tạo. Thị lực người bệnh phục hồi tốt trong thời gian ngắn, mắt trở nên sáng và bệnh nhân không cần đeo kính độ cao trên 10D như phương pháp mổ lấy thủy tinh thể thông thường trước đây.

Cần chú ý, đục thủy tinh thể là một căn bệnh rất phổ biến, là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa mà lại không có cách điều trị phòng ngừa hoặc làm chậm sự tiến triển của bệnh. Theo thống kê của Bệnh viện Mắt Trung ương, tại Việt Nam có tới 70% số người mù là do đục tinh thể. Đáng nói là có tới 35% người mù do đục thủy tinh thể không biết bản thân bị bệnh hoặc đây là bệnh có thể chữa được.